Deze sectie beschrijft de verschillende bureaubladomgevingen voor X op FreeBSD. Een “bureaubladomgeving” kan van alles inhouden: van een simpele window manager tot een complete suite van bureaubladapplicaties zoals KDE of GNOME.
GNOME is een gebruikersvriendelijke bureaubladomgeving die de gebruiker de mogelijkheid geeft om gemakkelijk de computer te gebruiken en in te stellen. GNOME heeft een paneel (voor het starten en tonen van statusinformatie van applicaties), een bureaublad (waar data en applicaties geplaatst kunnen worden), een set standaard bureaubladapplicaties en een regels die het makkelijker maakt voor applicaties om eenduidig met elkaar samen te werken. Gebruikers van andere besturingssystemen of omgevingen voelen zich meestal meteen thuis bij het gebruik van de krachtige grafisch gestuurde omgeving die GNOME biedt. Meer informatie over GNOME op FreeBSD staat op de FreeBSD GNOME Project website. De website bevat ook redelijk complete FAQ's over het installeren, instellen en beheren van GNOME.
De software kan eenvoudig worden geïnstalleerd vanuit een pakket of de Portscollectie:
Om het GNOME pakket te installeren:
# pkg_add -r gnome2
Om GNOME vanuit de Portscollectie te installeren:
# cd /usr/ports/x11/gnome2 # make install clean
Voor een correcte werking, vereist GNOME dat het /proc bestandssysteem gekoppeld is. Voeg
proc /proc procfs rw 0 0
toe aan /etc/fstab om procfs(5) automatisch te koppelen tijdens het opstarten.
Zodra GNOME geïnstalleerd is, moet de X server verteld worden dat in plaats van de standaard window manager GNOME gebruikt moet worden.
De meest eenvoudige manier om GNOME te starten is via GDM, de GNOME Display Manager. GDM wordt meegeïnstalleerd met de GNOME bureaubladomgeving, maar staat standaard uitgeschakeld. Dit programma kan ingeschakeld worden door het volgende toe te voegen aan /etc/rc.conf:
gdm_enable="YES"
Na een herstart zal GDM automatisch gestart worden.
Meestal is het gewenst om alle GNOME applicaties tegelijkertijd met GDM te starten. Om dit te bereiken moet de volgende regel worden toegevoegd aan /etc/rc.conf:
gnome_enable="YES"
GNOME kan ook gestart worden vanaf de commandoregel door het bestand .xinitrc juist in te stellen. Als er al een .xinitrc is, dan hoeft alleen de regel die de huidige window manager start veranderd te worden in een regel die /usr/local/bin/gnome-session start. Als er niets speciaals met dit instellingenbestand is gedaan:
% echo "/usr/local/bin/gnome-session" > ~/.xinitrc
Nu kan met startx de GNOME bureaubladomgeving gestart worden.
Opmerking: Als een beeldschermmanager als XDM gebruikt wordt werkt het bovenstaande niet. In plaats daarvan moet een uitvoerbaar .xsession gemaakt worden met hetzelfde commando erin. Hiervoor moet het bestand aangepast worden door het bestaande window manager commando te vervangen door /usr/local/bin/gnome-session:
% echo "#!/bin/sh" > ~/.xsession % echo "/usr/local/bin/gnome-session" >> ~/.xsession % chmod +x ~/.xsession
Het is ook mogelijk de beeldschermmanager zo in te stellen dat de window manager gekozen kan worden tijdens het aanmelden. In de paragraaf Meer KDE Details wordt uitgelegd hoe dit gedaan moet worden voor de KDM beeldschermmanager van KDE.
KDE is een bureaubladomgeving die eigentijds is en makkelijk in gebruik. KDE biedt de gebruiker:
Een schitterende eigentijdse desktop;
Een desktop die volledig netwerktransparant is;
Een geïntegreerd hulpsysteem dat eenvoudig bruikbare informatie geeft over het gebruik van het KDE bureaublad en de applicaties;
Alle KDE applicaties werken op dezelfde manier en zien er hetzelfde uit;
Gestandaardiseerde menu's en werkbalken, keybindings, kleurschema's, enzovoort;
Internationalisatie: KDE is beschikbaar in meer dan 55 talen;
Gecentraliseerde, consistente, dialooggedreven bureaubladinstelling;
Een grote hoeveelheid bruikbare KDE applicaties;
KDE wordt geleverd met een webbrowser genaamd Konqueror die niet onder doet voor de andere bestaande webbrowsers op UNIX® systemen. Meer informatie over KDE staat op de KDE website. Voor FreeBSD specifieke informatie en bronnen over KDE is er de website KDE/FreeBSD initiatief.
Er zijn twee versies van KDE beschikbaar op FreeBSD. Versie 3 is sinds lange tijd aanwezig en is nog steeds beschikbaar in de Portscollectie alhoewel het nu onbeheerd en gedeeltelijk kapot is. Versie 4 wordt punctueel bijgewerkt en is de standaardkeuze voor gebruikers van KDE. Ze kunnen zelfs naast elkaar worden geïnstalleerd.
Net als bij GNOME of iedere andere bureaubladomgeving kan de software eenvoudig geïnstalleerd met een pakket of uit de Portscollectie:
Om het KDE 3 pakket van het netwerk te installeren:
# pkg_add -r kde
Om het KDE 4 pakket van het netwerk te installeren:
# pkg_add -r kde4
pkg_add(1) haalt automatisch de laatste versie van de applicatie op.
Om KDE 3 vanuit de Portscollectie te bouwen en te installeren:
# cd /usr/ports/x11/kde3 # make install clean
Gebruik de Portscollectie om KDE 4 vanuit de broncode te bouwen:
# cd /usr/ports/x11/kde4 # make install clean
Nadat KDE geïnstalleerd is, moet de X server verteld worden dat déze applicatie gestart moet worden in plaats van de standaard window manager. Hiervoor kan .xinitrc aangepast worden:
Voor KDE 3:
% echo "exec startkde" > ~/.xinitrc
Voor KDE 4:
% echo "exec /usr/local/kde4/bin/startkde" > ~/.xinitrc
Als het X Window System wordt gestart met startx is KDE het bureaublad.
Als er een beeldschermmanager als XDM gebruikt wordt, is de instelling anders. Dan moet .xsession gewijzigd worden. Instructies voor KDM worden later in dit hoofdstuk beschreven.
Nadat KDE geïnstalleerd is op een systeem, kunnen de meeste dingen uitgezocht worden via de hulppagina's of door de verschillende menu's aan te wijzen en erop te klikken. Windows® en Mac® gebruikers voelen zich meestal helemaal thuis.
Het beste naslagwerk voor KDE is de on-line documentatie. KDE heeft zijn eigen web browser, Konqueror, tientallen handige applicaties en uitgebreide documentatie. De volgende paragrafen beschrijven de technische zaken die moeilijk proefondervindelijk te achterhalen zijn.
Een beheerder van een multi-user systeem die een grafisch aanmeldscherm willen hebben voor zijn gebruikers kan hiervoor XDM gebruiken, zoals eerder beschreven. KDE biedt KDM als alternatief. Dat is ontworpen met een beter uiterlijk en heeft meer aanmeldopties. Gebruikers kunnen via een menu kiezen welke bureaubladomgeving (KDE, GNOME of een andere) zij na het aanmelden willen gebruiken.
Om KDM te starten, moeten verschillende bestanden gewijzigd worden, afhankelijk van de versie van KDE.
Voor KDE 3 dient de regel met ttyv8 als volgt aangepast te worden:
ttyv8 "/usr/local/bin/kdm -nodaemon" xterm on secure
Voor KDE 4 dient procfs(5) te worden aangekoppeld en de volgende regel aan /etc/rc.conf te worden toegevoegd:
kdm4_enable="YES"
Xfce is een bureaubladomgeving die gebaseerd is op de GTK+ toolkit die gebruikt wordt bij GNOME, maar is eenvoudiger en bedoeld voor gebruikers die een simpel en efficiënt bureaublad willen dat toch eenvoudig en makkelijk in te stellen is. Het ziet er bijna hetzelfde uit als CDE dat bij commerciële UNIX systemen zit. Een aantal Xfce functies zijn:
Een eenvoudige, makkelijk te bedienen desktop;
Geheel in te stellen met de muis, met klikken en slepen, enzovoort;
Hoofdpaneel hetzelfde als CDE met menu's, applets en applicaties
Geïntegreerde window manager, bestandsmanager, geluidsmanager, GNOME compliance module en meer zaken;
Thema's (sinds het gebruik van GTK+);
Snel, licht en efficiënt: ideaal voor de oudere of langzamere machines of machines met beperkte hoeveelheid geheugen;
Meer informatie over Xfce staat op de Xfce website.
Xfce is met een pakket te installeren:
# pkg_add -r xfce4
Of vanuit de Portscollectie:
# cd /usr/ports/x11-wm/xfce4 # make install clean
Nu moet de X server weten dat Xfce gestart moet worden als X de volgende keer start:
% echo "/usr/local/bin/startxfce4" > ~/.xinitrc
De volgende keer dat X start is Xfce het bureaublad. Wederom: als een beeldschermmanager als XDM gebruikt wordt, moet .xsession gemaakt worden zoals beschreven in de paragraaf over GNOME. Nu moet echter het command /usr/local/bin/startxfce4 gebruikt. Het is ook mogelijk de beeldschermmanager in te stellen om bureaublad te kiezen bij het aanmelden, zoals is uitgelegd in de paragraaf over kdm.