Vergeleken met de CD behoort de DVD de tot de volgende generatie van optische media-opslagtechnologie. De DVD kan meer gegevens bevatten dan enige CD en is tegenwoordig de standaard voor videopublicatie.
Er kunnen vijf fysieke opneembare formaten gedefinieerd worden die opneembare DVD heten:
DVD-R: dit was het eerst beschikbare opneembare DVD-formaat. De DVD-R-standaard is gedefinieerd door het DVD Forum. Dit formaat is voor eenmalig schrijven.
DVD-RW: dit is de herschrijfbare versie van de DVD-R-standaard. Een DVD-RW kan tot ongeveer 1.000 maal herschreven worden.
DVD-RAM: dit is ook een herschrijfbaar formaat dat door het DVD Forum ondersteund wordt. Een DVD-RAM kan gezien worden als een verwisselbare harde schijf. Dit medium is echter niet uitwisselbaar met de meeste DVD-ROM-stations en DVD-Video-spelers. Slechts enkele DVD-schrijvers ondersteunen het DVD-RAM-formaat. Lees Paragraaf 19.7.9 voor meer informatie over het gebruik van DVD-RAM.
DVD+RW: dit is het herschrijfbare formaat dat is gedefinieerd door de DVD+RW Alliance. Een DVD+RW kan tot ongeveer 1.000 maal herschreven worden.
DVD+R: dit formaat is de eenmalig beschrijfbare versie van het DVD+RW-formaat.
Een enkellaags opneembare DVD kan maximaal 4.700.000.000 bytes bevatten, wat eigenlijk 4,38 GB of 4.485 MB is (1 kB is 1024 bytes).
Opmerking: Er dient onderscheid gemaakt te worden tussen het fysieke medium en de toepassing. Een DVD-Video bijvoorbeeld is een specifiek bestandsschema dat op elk fysiek opneembaar DVD-medium geschreven kan worden: DVD-R, DVD+R, DVD-RW, enzovoort. Voordat het mediumtype gekozen wordt, dient het zeker te zijn dat zowel de brander als de DVD-Video-speler (een onafhankelijke speler of een DVD-ROM-station in een computer) overweg kunnen met het overwogen medium.
Het programma growisofs(1) wordt gebruikt om DVD's op te nemen. Dit commando is deel van de dvd+rw-tools gereedschappen ( sysutils/dvd+rw-tools). dvd+rw-tools ondersteunt alle types DVD-media.
Deze gereedschappen gebruiken het SCSI-subsysteem om toegang tot de apparaten te krijgen, daarvoor moet ondersteuning voor ATAPI/CAM aan de kernel toegevoegd worden. Indien de brander de USB-interface gebruikt, is deze toevoeging nutteloos en dient Paragraaf 19.5 gelezen te worden voor meer details over het instellen van USB-apparaten.
De DMA-toegang voor ATAPI-apparaten dient ook aangezet te worden door de volgende regel aan het bestand /boot/loader.conf toe te voegen:
hw.ata.atapi_dma="1"
Voordat de dvd+rw-tools gebruikt kunnen worden, dienen de dvd+rw-tools' hardware compatibility notes geraadpleegd te worden voor enige informatie die betrekking heeft op de DVD-brander.
Opmerking: Indien een grafische gebruikersinterface gewenst is, is K3b (sysutils/k3b), die een gebruikersvriendelijke interface biedt voor growisofs(1) en vele andere brandprogramma's, het bekijken waard.
Het commando growisofs(1) is een frontend voor mkisofs. Het roept mkisofs(8) aan om het bestandssysteemoverzicht aan te maken en het schrijft naar de DVD. Hierdoor is het niet nodig om een beeld van de gegevens aan te maken voordat met branden begonnen wordt.
Om de gegevens uit de map /pad/naar/gegevens op een DVD+R of een DVD-R te branden:
# growisofs -dvd-compat -Z /dev/cd0 -J -R /pad/naar/gegevens
De opties -J -R worden doorgegeven aan
mkisofs(8) voor
het aanmaken van het bestandssysteem (in dit geval een ISO 9660-bestandssysteem met
Joliet en Rock Ridge uitbreidingen). Meer details staan in de hulppagina
mkisofs(8).
De optie -Z wordt gebruikt voor het opnemen van de
eerste sessie, ook bij meerdere sessies. Het DVD-apparaat, /dev/cd0, dient aan de hand van de instellingen
aangepast te worden. De parameter -dvd-compat sluit de
schijf zodat er niets aan de opname toegevoegd kan worden. Dit zou als
tegenprestatie betere uitwisselbaarheid met DVD-ROM-stations moeten geven.
Het is ook mogelijk om een vooraf gemastered beeld te branden, om bijvoorbeeld het beeld beeldbestand.iso te branden:
# growisofs -dvd-compat -Z /dev/cd0=beeldbestand.iso
De schrijfsnelheid moet automatisch gedetecteerd en ingesteld worden, afhankelijk
van het medium en het gebruikte station. Om de schrijfsnelheid te forceren, dient de
parameter -speed= gebruikt te worden. Meer informatie
staat in de hulppagina
growisofs(1).
Opmerking: Om bestanden groter dan 4,38GB in de compilatie op te nemen dient een UDF/ISO-9660 hybride bestandssysteem aangemaakt te worden door de aanvullende parameter
-udf -iso-level 3aan mkisofs(8) en alle gerelateerde programma's (i.e., growisofs(1)) door te geven. Dit is alleen nodig als een ISO beeldbestand wordt aangemaakt, of als bestanden direct naar een schijf worden geschreven. Schijven die op deze manier zijn aangemaakt moeten als een UDF-bestandssysteem worden aangekoppeld met het hulpmiddel mount_udf(8), zodat het alleen bruikbaar is op een besturingssysteem dat zich van UDF bewust is, anders zal het lijken of er corrupte bestanden op staan.Om zo'n ISO-bestand aan te maken:
% mkisofs -R -J -udf -iso-level 3 -o beeldbestand.iso /pad/naar/gegevensOm de bestanden direct naar een schijf te schrijven:
# growisofs -dvd-compat -udf -iso-level 3 -Z /dev/cd0 -J -R /pad/naar/gegevensWanneer u een ISO-beeld heeft dat al grote bestanden bevat, zijn er geen extra opties nodig om met growisofs(1) het beeld naar een schijf te schrijven.
Zorg er ook voor dat u een actuele versie van sysutils/cdrtools heeft (welke mkisofs(8) bevat), aangezien oudere versies geen ondersteuning voor grote bestanden bieden. Als u problemen tegenkomt, gebruik dan de ontwikkelversie, sysutils/cdrtools-devel en lees de handleidingpagina mkisofs(8).
Een DVD-Video is een specifiek bestandsschema dat gebaseerd is op de ISO 9660 en de micro-UDF (M-UDF) specificaties. DVD-Video heeft ook een specifieke hiërarchie voor de gegevensstructuur, de reden waarom een speciaal programma zoals multimedia/dvdauthor nodig is om de DVD te schrijven.
Indien er reeds een beeld van het bestandssysteem van de DVD-Video beschikbaar is, kan het zoals elk ander beeld gebrand worden. In de vorige sectie staat een voorbeeld. Als het resultaat voor de inhoud voor de DVD bijvoorbeeld in de map /pad/naar/video staat, kan de DVD-Video als volgt gebrand worden:
# growisofs -Z /dev/cd0 -dvd-video /pad/naar/video
De optie -dvd-video wordt doorgegeven aan
mkisofs(8) en
geeft het opdracht om een bestandssysteemschema voor een DVD-Video aan te maken.
Verder impliceert de optie -dvd-video de optie
-dvd-compat van
growisofs(1).
In tegenstelling tot een CD-RW dient een nieuwe DVD+RW voor het eerste gebruik geformatteerd te worden. Het programma growisofs(1) regelt dit automatisch als nodig. Dit is de aanbevolen manier. Het is ook mogelijk om dvd+rw-format te gebruiken om een DVD+RW te formatteren:
# dvd+rw-format /dev/cd0
Deze operatie hoeft slechts één maal uitgevoerd te worden. Onthoud dat alleen nieuwe DVD+RW-media geformatteerd dienen te worden. Daarna is het mogelijk om de DVD+RW op dezelfde manier te branden zoals in bovenstaande secties staat vermeldt.
Om nieuwe gegevens op een DVD+RW te branden (een geheel nieuw bestandssysteem branden, niet wat gegevens toevoegen), is het niet nodig om deze te wissen. Het is voldoende om de vorige opname te overschrijven (tijdens het aanmaken van een initiële sessie), zoals hieronder:
# growisofs -Z /dev/cd0 -J -R /pad/naar/nieuwe gegevens
Het DVD+RW-formaat biedt de mogelijkheid om eenvoudig nieuwe gegevens aan een vorige opname toe te voegen. De operatie bestaat uit het samenvoegen van een nieuwe sessie en de bestaande. Het is geen multisessie-schrijven. growisofs(1) laat het ISO 9660-bestandssysteem dat aanwezig is op het medium groeien.
Om gegevens aan de vorige DVD+RW toe te voegen:
# growisofs -M /dev/cd0 -J -R /pad/naar/volgende gegevens
Dezelfde opties van mkisofs(8) die gebruikt werden om de initiële sessie te branden, dienen gebruikt te worden tijdens schrijfsessies.
Opmerking: De optie
-dvd-compatkan gebruikt worden als betere uitwisselbaarheid met DVD-ROM-stations gewenst is. In het geval van een DVD+RW verhindert dit het toevoegen van gegevens niet.
Om het medium te wissen:
# growisofs -Z /dev/cd0=/dev/zero
Een DVD-RW accepteert twee schijfformaten: de incrementele sequentiële en beperkt overschrijven. Standaard zijn DVD-RW-schijven in het sequentiële formaat.
Een nieuwe DVD-RW kan direct beschreven worden zonder deze te formatteren. Een gebruikte DVD-RW in sequentieel formaat dient echter gewist te worden voordat het mogelijk is om een nieuwe initiële sessie te schrijven.
Om een DVD-RW in sequentiële toestand te wissen, dient het volgende gedaan te worden:
# dvd+rw-format -blank=full /dev/cd0
Opmerking: Volledig wissen (
-blank=full) neemt ongeveer één uur in beslag op een 1x-medium. Het is mogelijk om snel te wissen door gebruik te maken van de optieblankals de DVD-RW in Disk-At-Once-modus (DAO) wordt opgenomen. Om de DVD-RW in DAO-modus te branden:# growisofs -use-the-force-luke=dao -Z /dev/cd0=beeldbestand.isoDe optie
-use-the-force-luke=daois niet nodig aangezien growisofs(1) probeert om minimale (snel gewiste) media te detecteren en gebruik te maken van DAO-schrijven.Eigenlijk moet beperkt overschrijven gebruikt worden met elke DVD-RW. Dit formaat is flexibeler dan het standaard incrementeel sequentiële.
Om gegevens op een sequentiële DVD-RW te schrijven, worden dezelfde instructies gebruikt als voor de andere DVD-formaten:
# growisofs -Z /dev/cd0 -J -R /pad/naar/gegevens
Om wat gegevens aan de vorige opname toe te voegen, dient de optie -M van
growisofs(1)
gebruikt te worden. Als echter gegevens aan een DVD-RW in incrementeel
sequentiële modus worden toegevoegd, wordt een nieuwe sessie op de schijf
aangemaakt wat resulteert in een multisessie schijf.
Een DVD-RW in het beperkt overschrijven formaat hoeft niet gewist te worden vóór
een nieuwe initiële sessie. Het is voldoende om de schijf te overschrijven met de
optie -Z, wat analoog is aan het geval van de
DVD+RW. Het is ook mogelijk om een bestaand ISO 9660-bestandssysteem te laten
groeien op soortgelijke wijze als voor een DVD+RW met de optie -M. Het resultaat is een enkelsessie DVD.
Om een DVD-RW in het beperkt overschrijven-formaat te zetten:
# dvd+rw-format /dev/cd0
Om terug te gaan naar het sequentiële formaat:
# dvd+rw-format -blank=full /dev/cd0
Multisessie DVD's worden door zeer weinig DVD-ROM-stations geaccepteerd en meestal lezen ze hopelijk tenminste de eerste sessie. DVD+R, DVD-R en DVD-RW kunnen in het sequentiële formaat meerdere sessies accepteren. Het idee van meerdere sessies bestaat niet voor de formaten DVD+RW en DVD-RW in beperkt overschrijven.
Om een nieuwe sessie achter een initiële (niet-gesloten) sessie op een DVD+R, DVD-R of DVD-RW in sequentieel formaat toe te voegen:
# growisofs -M /dev/cd0 -J -R /pad/naar/volgende gegevens
Het gebruik van dit commando met een DVD+RW of een DVD-RW in beperkt overschrijven-formaat voegt gegevens toe door de nieuwe sessie samen te voegen met de bestaande. Dit leidt tot een enkelsessie schijf. Deze manier kan gebruikt worden om gegevens achter een initiële sessie aan deze media toe te voegen.
Opmerking: Op deze media wordt wat ruimte gebruikt tussen elke sessie om het einde en begin van de sessies aan te geven. Daarom dienen sessies met grote hoeveelheden gegevens toegevoegd te worden om de mediaruimte te optimaliseren. Het aantal sessies is beperkt tot 154 voor een DVD+R, ongeveer 2000 voor een DVD-R en 127 voor een dubbellaags DVD+R.
Om meer informatie over een DVD te verkrijgen kan het commando dvd+rw-mediainfo /dev/cd0 met de schijf in het station gebruikt worden.
Meer informatie over dvd+rw-tools staat in de hulppagina growisofs(1), op de dvd+rw-tools website en in de archieven van de cdwrite mailing list.
Opmerking: De uitvoer van dvd+rw-mediainfo met betrekking tot de resulterende opname of het medium met problemen is verplicht voor elk probleemrapport. Zonder deze uitvoer volgt geen hulp.
DVD-RAM schrijvers komen met of een SCSI of een ATAPI interface. DMA toegang voor ATAPI apparaten moet worden ingeschakeld, wat gedaan kan worden door de volgende regel toe te voegen aan /boot/loader.conf:
hw.ata.atapi_dma="1"
Zoals vermeld in de introductie van dit hoofdstuk kan DVD-RAM gezien worden als een verwijderbare harde schijf. Zoals elke andere harde schijf moet de DVD-RAM “voorbereid” worden voor het eerste gebruik. In het voorbeeld wordt alle beschikbare ruimte gebruikt voor een standaard UFS2 bestandssysteem:
# dd if=/dev/zero of=/dev/acd0 bs=2k count=1 # bsdlabel -Bw acd0 # newfs /dev/acd0
Het DVD apparaat, acd0 moet worden gewijzigd naar gelang de configuratie.
Zodra de voorgaande operaties uitgevoerd zijn op de DVD-RAM kan het gekoppeld worden net als een normale harde schijf:
# mount /dev/acd0 /mnt
Hierna zal de DVD-RAM zowel lees- als beschrijfbaar zijn.